Βία στα σχολεία

Από πολύ παλιά έχουν παρατηρηθεί περιπτώσεις βίας στα σχολεία. Οπότε η σχολική βία δεν είναι ένα καινούριο ή πρωτότυπο φαινόμενο. Διεθνώς η επιθετικότητα και γενικότερα η βία στα σχολεία ορίζεται ως «bullying».Είναι η επικράτηση του δυνατότερου στον ασθενέστερο μέσω της τρομοκρατίας αλλά και του εκβιασμού.

Στατιστικά δείχνουν ότι τα περιστατικά βίας και εκφοβισμού έρχονται στο φως της δημοσιότητας τα τελευταία χρόνια στην Κύπρο, αλλά πολύ πιο έντονα σε άλλες χώρες της Ευρώπης και της Αμερικής. Επίσης σύμφωνα με στοιχεία διεθνούς έρευνας του οργανισμού HBSC το 7% των κοριτσιών αλλά και το 12,7% των αγοριών από 15 ετών στις ΗΠΑ και στη Βρετανία υποστηρίζουν πως το τελευταίο δίμηνο έχουν πέσει θύμα bullying δύο, τρεις αλλά και περισσότερες φορές. Επίσης στην Λιθουανία το 30,4% των κοριτσιών και το 32,2% των αγοριών έχουν έρθει αντιμέτωποι με τη βία αλλά και στην Ελλάδα το 6% των κοριτσιών και το 7% των αγοριών. Επιπλέον το 10% του συνόλου των μαθητών από δεδομένα ερευνών πέφτουν θύματα διαφόρων μορφών βίας στο σχολείο. Η βία εκδηλώνεται με διάφορες μορφές όπως με τρομοκρατικά μηνύματα, απειλή της σωματικής ακεραιότητας, απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς αλλά  και απομόνωση.

Για να δούμε όμως, ποιοί είναι πραγματικά οι θύτες; Οι θύτες είναι οι μαθητές που ασκούν βία στους συμμαθητές τους, οι λεγόμενοι «νταήδες». Συνήθως είναι τα παιδιά που φαίνονται σίγουρα για τον εαυτό τους, στην πραγματικότητα όμως κατέχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση και συναισθήματα τύψεων για τις κακές πράξεις τους .Οι θύτες υπολογίζεται ότι ξεπερνούν το 5% του συνόλου των μαθητών.

Τα χαρακτηριστικά των παιδιών που ανήκουν στα θύματα είναι η ανασφάλεια, το υπερβολικό τους άγχος ,η ευαισθησία τους αλλά και η χαμηλή αυτοεκτίμηση. Τέλος αυτά τα παιδιά δεν έχουν την δυνατότητα να υπερασπιστούν τον εαυτό τους εξαιτίας της χαμηλής τους αυτοπεποίθησης.

Για να δούμε όμως, ποιοι είναι οι λόγοι που οδηγούν στην άσκηση της βίας; Ο κύριος λόγος είναι ο κοινωνικός ρατσισμός, δηλαδή ο χλευασμός, που οφείλεται στην εξωτερική εμφάνιση ενός παιδιού ή στις επιδόσεις του στα  μαθήματα.

Ποια τα αποτελέσματα της βίας στα σχολεία; Οι συνέπειές της σχετίζονται κυρίως με τα θύματα, αφού παιδοψυχολόγοι παρατηρούν επιπτώσεις τόσο στην ψυχική τους υγεία όσο και στην ψυχοκοινωνική τους ανάπτυξη. Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα οι συνέπειες είναι ακραίες, διότι η βία  δεν περιορίζεται ούτε ελέγχεται και επομένως είναι εύκολο να οδηγήσει σε τραγικά αποτελέσματα όπως αυτοκτονίες, ψυχοσωματικά προβλήματα, κατάθλιψη και τέλος διαταραχές ύπνου.

Κλείνοντας αυτό το άρθρο θα ήθελα να τονίσω τη σημασία της πρόληψης στο συγκεκριμένο θέμα. Θα πρέπει να διοργανωθούν προγράμματα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης εκπαιδευτικών, γονέων αλλά και μαθητών για τα δικαιώματα του παιδιού γενικότερα και για τα θέματα της βίας ειδικότερα. Επίσης να προτιμάται ο διάλογος αντί για τις ποινές αλλά και να υπάρχει μεγαλύτερη κατανόηση εκ μέρους των καθηγητών. Επιπλέον καλό θα ήταν να βελτιωθεί η επιτήρηση στα διαλείμματα αλλά και να οργανώνονται περισσότερες συμμετοχικές δραστηριότητες στα σχολεία με έμφαση στις τέχνες και στον αθλητισμό. Οι καθηγητές θα πρέπει να επιμορφώνονται σε θέματα ψυχολογίας και αντιμετώπισης της βίας. Το 55,5% των εκπαιδευτικών πιστεύει ότι μπορεί να αντιμετωπίσει αυτές τις καταστάσεις και το 38,9% δηλώνει ότι είναι εκπαιδευμένο να το κάνει. Εκφράζουν όμως απογοήτευση για την υποστήριξη από το σχολικό περιβάλλον και ευρύτερα από το εκπαιδευτικό σύστημα.